رشته های پزشکی از حرفه های پیچیده و دشواری هستند که با استفاده از علوم و مهارت های خاص خود در جهت پیشبرد سلامتی از نظر جسمی، روانی و اجتماعی گام بر می دارند، استدلال بالینی به عنوان یکی از شایستگی های اصلی یک پزشک است که دانشجویان پزشکی باید قبل از واجد شرایط بودن در پزشکی به آن دست یابند. از این رو، هدف اصلی از انجام پژوهش حاضر، طراحی الگوی شایستگی های استدلال بالینی دانشجویان رشته پزشکی با رویکرد فراترکیب بود. این پژوهش کیفی با استفاده از روش شش مرحله ای ساندلوسکی و باروسو (2007) انجام شد. تیم فراترکیب متشکل از یک پزشک و سه نفر متخصص برنامه ریزی درسی مسلط به روش پژوهش فراترکیب بود. 18 منبع پژوهشی مرتبط، مبنای تحلیل قرار گرفت که نتیجه آن استخراج 34 مضمون پایه بود. اعتبار داده ها با استفاده از تکنیک های اعتبارپذیری و انتقال پذیری از طریق خودبازبینی پژوهشگرپژوهشگران و همسوهمسوسازی داده ها و اعتمادپذیری با هدایت دقیق جریان گردآوری اطلاعات و همسوهمسوسازی پژوهشگرپژوهشگران تایید شد. براساس نتایج پژوهش، هشت مضمون اصلی تشخیص بیماری، به کارگیری دانش، توجه به علایم و نشانه های بیمار، اتخاذ تصمیمات صحیح، تبدیل اطلاعات بیمار به اطلاعات پزشکی (استدلال تشخیصی)، حل مسیله (تجزیه و تحلیل استدلال بالینی)، گرفتن شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی و تفسیر آزمایشات تشخیصی، عوامل الگوی شایستگی های استدلال بالینی دانشجویان علوم پزشکی هستند، که در این زمینه پر اهمیتند. به طور کلی یافته های پژوهش نشان داد که لازم است مهارت های استدلال بالینی به عنوان فرایندهای فکری مورد استفاده پزشکان در تدوین سوالات و تشخیص های مناسب مورد توجه قرار گیرد، لذا برای ارایه مراقبت های بهداشتی با کیفیت ضروری است.

مقدمه: شایستگی بالینی در آموزش پرستاری بهداشت روانی، پایه و اساسی برای توسعه شایستگی در کار عملی پرستاری می باشد.تعاریف مختلفی از شایستگی بالینی وجود دارد اما در حیطه پرستاری بهداشت روانی تعریف مشخصی دیده نمی شود. هدف از این مطالعه تبیین مفهوم و چگونگی دستیابی به شایستگی بالینی در دانشجویان پرستاری بهداشت روانی، بود.روش: در مطالعه کیفی حاضر با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته با 16 نفر (پنج دانشجوی کارشناسی پرستاری ترم آخر، دو دانشجوی کارشناسی ارشد با گرایش پرستاری بهداشت روانی، چهر نفر عضو هیات علمی روانپرستاری، سه سرپرستار و دو پرستار شاغل در بخش های روانپزشکی) انجام شد. در ضمن دو مصاحبه گروهی متمرکز با دانشجویان پرستاری نیز صورت گرفت. تمام مصاحبه ها ضبط شده و کلمه به کلمه پیاده گردید. داده ها از طریق تحلیل محتوای کیفی قراردادی، تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: در طول تجزیه و تحلیل داده ها، چهار مضمون اصلی پدیدار گشت که شامل:« آشنا شدن و آمادگی»،«مواجه شدن»،«ارتباط تنگاتنگ» و کسب شایستگی بودند.نتیجه گیری: دانشجوی پرستاری که در مقطع کارشناسی تحصیل می کند برای کسب شایستگی بالینی پرستار بهداشت روانی باید از مراحل مخصوصی عبور کند تا در نهایت توانایی کار در این حیطه را کسب نماید. در طی هر مرحله شاخص هایی وجود دارد که می تواند به دانشجو جهت کسب این شایستگی ها کمک نماید.

مقدمه: شایستگی یکی از موضوعات بحث برانگیز در حوزه مراقبت های سلامتی است که از اهمیت زیادی در حیطه های مختلف پرستاری از جمله آموزش، بالین و مدیریت پرستاری برخوردار می باشد. هر چند تاکنون پژوهش های متعددی در رابطه با ابعاد مختلف این مفهوم نظیر معنای شایستگی و نحوه اندازه گیری آن در پرستاری انجام شده و مقالات زیادی نیز در این رابطه انتشار یافته است؛ اما تحقیقات چندانی به منظورشناسایی عواملی که خود پرستاران به عنوان عوامل اثرگذار بر کسب شایستگی ادراک نموده اند؛ انجام نشده است. بر این اساس در پژوهش حاضر سعی شده است عوامل موثر بر کسب شایستگی های بالینی پرستاران بر اساس تجارب خود آنها مورد بررسی قرار گیرد. شناسایی عوامل مذکور این امکان را به مدیران و مربیان می دهد تا با انتخاب استراتژی های مناسب اقدامات موثری را در جهت تقویت شایستگیهای بالینی پرستاران به اجرا در آورند.هدف: این مطالعه به منظور شناسایی عوامل موثر بر کسب شایستگی های بالینی پرستاران انجام شده است.مواد و روش ها: این تحقیق یک پژوهش کیفی است که با استفاده از روش "تجزیه و تحلیل محتوایی" انجام شده است. نمونه این پژوهش را پانزده نفر از پرستاران شاغل در دو مرکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز تشکیل می دادند که در چهارچوب نمونه گیری غیر احتمالی و با روش "نمونه گیری مبتنی بر هدف" انتخاب شدند. داده های پژوهش از طریق مصاحبه های نیمه –ساختاریافته ای که با استفاده از ضبط صوت بر روی نوارضبط می گردید؛ جمع آوری گردید. محتوای این مصاحبه ها پس از تبدیل به متن بر اساس متدولوژی انتخاب شده در این پژوهش، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: در مجموع شش طبقه مفهومی مرتبط با هم از داده های حاصل از این پژوهش بدست آمد. این طبقات مفهومی که در برخی موارد با یکدیگر همپوشانی نیز دارند عبارتند از:(I) تجربه (II) فرصتها (III) محیط (IV) خصوصیات فردی (V) انگیزه و (VI) دانش نظری.نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده از این پژوهش، طیف گسترده ای از عوامل و شرایط درون فردی و برون فردی بر کسب شایستگی بالینی پرستاران اثرگذار هستند. با شناسایی این عوامل مدیران و مربیان پرستاری خواهند توانست با اتکا بر بصیرتی مبتنی بر یافته های علمی، فعالیت های مدیریتی و آموزشی خود را به گونه ای طراحی و اجرا کنند که شرایط لازم برای کسب شایستگی های بالینی پرستاران فراهم آید. در عین حال به نظر می رسد یافته های این پژوهش تا حدود زیادی قابلیت کاربرد در بهبود زمینه ایجاد و ارتقا شایستگی های بالینی در شاغلین سایر رشته های مرتبط با سلامتی که در نهایت بهبود کیفیت ارایه خدمات سلامتی را بدنبال خواهد داشت را نیز داشته باشد. 

زمینه و اهداف: سازمان های سلامت به دلیل تامین و حفظ سلامت جامعه چالش های بسیار زیادی در تمام دنیا دارند و عملکرد صحیح آن ها به نحوه ی مدیریت شایسته ی آنان بستگی دارد. همچنین بررسی وضعیت سیستم بهداشتی و درمانی کشور نشان دهنده آن است که رهبری شایسته ی بالینی بر کشور حاکم نیست و لازم است اصلاحاتی در آن انجام پذیرد. هدف این مطالعه، شناسایی و تبیین شایستگی رهبری بالینی میان مدیران دانشگاه علوم پزشکی گیلان بوده است. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از رویکرد تحلیل محتوا انجام شد. جامعه ی آماری، مدیران دانشگاه علوم پزشکی گیلان در سال 98 بود که با رویکرد نمونه گیری هدفمند تعداد 18 نفر از مدیران ارشد به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. برای به دست آوردن اعتبار و روایی داده ها از 2 روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیر شرکت کننده در پژوهش استفاده شد. یافته ها: داده ها پس از تجزیه و ترکیب در قالب 264 مفهوم اولیه، 5 مقوله ی اصلی و 28 مضمون فرعی دسته بندی گردید. مقوله های اصلی شامل مشخصات، اهمیت، موانع، تاکتیک های اجرایی و دستاوردها بودند. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت شایستگی رهبری و پیچیدگی تخصصی کاری، نقش وزارت بهداشت در تعیین چشم انداز مدیریتی، اجرا و نظارت آن در کل کشور جهت تعیین نقشه ی راه جامع سلامت بسیار کلیدی و مهم است. در سطح فردی نیز آموزش افراد و تجهیز مدیران سلامت کشور به ابزارهای مدیریتی علاوه بر تربیت نسلی صرفا متخصص، بسیار کلیدی و حیاتی است.

با توجه به ارتباط نزدیک بین مفهوم کیفیت و شایستگی بالینی و همچنین ارتقای کیفیت خدمات پرستاری با افزایش شایستگی بالینی، این مطالعه با هدف تعیین خودکارآمدی در شایستگی بالینی دانشجویان پرستاری و ارتباط آن با مشخصات فردی اجتماعی صورت پذیرفت. این مطالعه توصیفی_تحلیلی در دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال تحصیلی 1391-92 صورت گرفت. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه خودکارآمدی برای شایستگی پرستاری حرفه ای استفاده شد که شامل 181 گویه می باشد که در شش حیطه شامل حیطه ارتباط پرستار مددجو، حیطه ارتقای سلامتی، حیطه پیش گیری از بیماری/صدمه، حیطه مراقبت حمایتی، حیطه مراقبت توان بخشی و حیطه عملکرد حرفه ای تدوین شده است. داده ها با نسخه 13 نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. بر اساس یافته ها، میانگین خودکارآمدی در شایستگی پرستاری حرفه ای 68.1±14.5 می باشد. از میان حیطه های مربوطه، حیطه عملکرد حرفه ای (73.02±16.4) بیشترین و حیطه ارتقای سلامتی (64.7±16.6) کمترین سطح را دارد. در مطالعه حاضر ارتباط بین جنسیت و خودکارآمدی در شایستگی پرستاری حرفه ای معنادار بود (P=0.01). با توجه به اینکه خودکارآمدی در شایستگی پرستاری حرفه ای در محدوده متوسط قرار دارد، نیاز است برنامه های پرستاری در راستای افزایش خودکارآمدی دانشجویان با اتکای بر کسب شایستگی بالینی تعدیل یابد و کسب شایستگی پرستاری در ارزیابی های پرستاری گنجانده شود.

1سازمان های سلامت به دلیل تأمین و حفظ سلامت جامعه چالش های بسیار زیادی در تمام دنیا دارند و همچنین عملکرد صحیح آن ها به نحوه ی صحیح مدیریت شایسته ی آنان بستگی دارد. همچنین بررسی وضعیت سیستم بهداشتی و درمانی کشور نشان دهنده ی آن است که رهبر شایسته ی بالینی در کشور حاکم نیست و لازم است اصلاحاتی در آن انجام پذیرد. هدف این مطالعه شناسایی موانع و راهکارهای تعالی شایستگی رهبری بالینی در بین مدیران دانشگاه علوم پزشکی گیلان بوده است. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از رویکرد تحلیل محتوا انجام شد .جامعه ی آماری مدیران دانشگاه علوم پزشکی گیلان در سال 1402 بودند که با رویکرد نمونه گیری هدفمند تعداد 15 نفر از مدیران ارشد به عنوان شرکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. برای به دست آوردن اعتبار و روایی داده­ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیرشرکت کننده در پژوهش استفاده شد. داده ها پس از تجزیه و ترکیب در قالب 139 مفهوم اولیه و 2 مقوله ی اصلی و 12 مضمون فرعی دسته بندی شد. مقوله های اصلی شامل موانع و راهکارها بودند. با توجه به اهمیت شایستگی رهبر و پیچیدگی تخصصی، نقش وزارت بهداشت در طراحی چشم انداز مدیریتی، اجرا و نظارت کامل بر آن در کل کشور به منظور تعیین نقشه ی راه جامع سلامت بسیار کلیدی و مهم است. همچنین، در سطح فردی آموزش افراد و تجهیز مدیران سلامت کشور به ابزارهای مدیریتی، علاوه بر تربیت نسلی صرفاً متخصص، بسیار کلیدی و حیاتی است.

این مطالعه با هدف بررسی درک خودکارآمدی دانشجویان فیزیوتراپی دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز از شایستگی بالینی و ارتباط آن با رضایت از وضعیت آموزش بالینی انجام شد. در این مطالعه توصیفی – مقطعی جامعه آماری متشکل از دانشجویان ترم 6 و 8 فیزیوتراپی دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بود. جهت ورود افراد به این مطالعه از روش سرشماری استفاده شد، بنابراین کلیه افراد جامعه آماری (52 نفر) در مطالعه شرکت کردند و در پایان اطلاعات 47 نفر تجزیه وتحلیل شد. دانشجویان پرسشنامه های درک خودکارآمدی از شایستگی بالینی و رضایت از وضعیت آموزش بالینی که به ترتیب متشکل از 30 گویه و 33 گویه بودند را تکمیل کردند. میانگین نمره درک خودکارآمدی از شایستگی بالینی برای تمام دانشجویان در حد متوسط گزارش شد (12/16± 3/76). با این وجود دانشجویان ترم 8 خود را کارآمدتر از دانشجویان ترم 6 ارزیابی کردند (05/0p<). همچنین میانگین دیدگاه دانشجویان در مورد رضایت از وضعیت آموزش بالینی در حد متوسط بود (52/0± 1/3). مهمترین نقطه قوت وضعیت آموزش بالینی «انتظار حضور به موقع دانشجویان در محیط بالین» با میانگین71/4 و مهمترین نقطه ضعف «تعداد بیمار برای یادگیری» و «امکانات رفاهی در بخش» با میانگین 41/2 بودند. بین درک خودکارآمدی از شایستگی بالینی دانشجویان و رضایت از وضعیت آموزش بالینی ارتباط معناداری دیده نشد (164/0p=، 207/0=r). با توجه به اینکه درک خودکارآمدی دانشجویان از شایستگی بالینی و رضایتمندی آنان از وضعیت آموزش بالینی در حد متوسط گزارش شد، لازم است مسئولین آموزشی با سرمایه گذاری و نظارت بیشتر در راستای برطرف کردن نقاط ضعف، بهبود کیفیت آموزش بالینی و دستیابی به استانداردهای آموزشی تلاش نمایند.

مقدمه شایستگی بالینی پرستاران، عاملی موثر در تضمین کیفیت خدمات مراقبتی در دنیای پررقابت امروزی محسوب می شود؛ با توجه به نقش ارتباطی حیاتی پرستاران و ضعف قاطعیت موجود، جرات ورزی به عنوان یک سبک ارتباطی می تواند نقش موثری در ارتقای عملکرد و بهبود کیفیت مراقبت ها در شرایط پرتنش مراقبتی داشته باشد. این پژوهش با هدف تعیین تاثیر برنامه جرات ورزی بر شایستگی بالینی پرستاران بخش های مراقبت ویژه انجام شد. روش کار در یک کارآزمایی بالینی، 70 نفر از پرستاران بخش های مراقبت ویژه بیمارستان های شهرکرد در سال 1397 در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمون تحت آموزش مهارت جرات ورزی طی شش جلسه 5/1 ساعته قرار گرفت، در حالی که گروه کنترل آموزش دریافت نکرد. در هر دو گروه، داده ها قبل، بلافاصله و سه ماه پس از مداخله با استفاده از پرسش نامه استاندارد شایستگی بالینی پرستاران CIRN به همراه اطلاعات دموگرافیک جمع آوری و با نسخه 17 نرم افزار SPSS و آزمون های آماری تی مستقل، آنالیز واریانس با تکرار مشاهدات و کای اسکوئر تحلیل شدند. یافته ها آزمون تی مستقل و کای اسکوئر، اختلاف معنی داری بین دو گروه آزمون و کنترل از نظر متغیرهای زمینه ای نشان نداد (05/0P). آزمون آنالیزواریانس با تکرار مشاهدات، تفاوت معنی داری را در روند تغییرات میانگین نمرات در سه مرحله سنجش (پیش، بلافاصله و سه ماه پس از مداخله) نشان داد (001/0>P). نتیجه گیری آموزش جرات ورزی باعث افزایش شایستگی بالینی پرستاران بخش های مراقبت ویژه می شود؛ از این رو بهتر است در دورهای آموزشی پرستاران به کار گرفته شود.

مقدمه باتوجه به محدودیت زمان در سیستم پرستاری، ارزیابی شایستگی مدیریت زمان پرستاران بالینی ضروری به نظر می رسد. مدیریت زمان ماهیت فرهنگی و اجتماعی دارد. ابزارهای موجود توجهی به ویژگی های اجتماعی مدیریت زمان نکرده اند. هدف مطالعه حاضر طراحی یک پرسشنامه برای ارزیابی شایستگی مدیریت زمان مبتنی بر مولفه های اجتماعی در پرستاران بالینی بود. روش کار این پژوهش به روش ترکیبی با رویکرد متوالی اکتشافی انجام گرفت. ابتدا با یک مطالعه از نوع کیفی و به روش گراندد تئوری، مفهوم شایستگی مدیریت زمان مبتنی بر مولفه های اجتماعی در پرستاران بالینی تبیین شد. براساس نقل قول ها، گویه های پرسشنامه اولیه تدوین شد تعیین روایی با اندازه گیری روایی صوری و محتوی به دو روش کمی و کیفی و تعیین روایی سازه با روش تحلیل عاملی اکتشافی انجام شد. تعیین پایایی با اندازه گیری همسانی درونی به روش تعیین ضریب آلفای کرونباخ و تعیین ثبات با روش آزمون-بازآزمون (ضریب هم بستگی درون خوشه ای) انجام شد. یافته ها از 41 گویه اولیه، 36 گویه پس از محاسبه شاخص تاثیر آیتم با مقادیر بالاتر از 1/5، نسبت روایی بالاتر از 0/53، محتوای شاخص روایی محتوای بالاتر از 0/79 و تحلیل گویه، وارد تحلیل عامل اکتشافی شدند. در گام تعیین روایی سازه، 29 گویه با استفاده از روش نمودار سنگ ریزه در 6 عامل گروه بندی شدند. هم سانی درونی پرسشنامه 0/858 و ثبات پرسشنامه 0/906 بود. این 6 عامل در مجموع 714/46 درصد از واریانس کل آزمون را تبیین نمود. نتیجه گیری پرسشنامه با توجه به ویژگی هایی که دارد، می تواند به منظور ارزیابی شایستگی مدیریت زمان مبتنی بر مولفه های اجتماعی پرستاران بالینی، مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: دستیابی به راههایی برای ارتقای کیفیت خدمات پرستاری همواره مورد توجه مدیران پرستاری بوده است. ویژگیهای ارایه دهندگان خدمات پرستاری می تواند یکی از عوامل موثر بر کیفیت آن باشد. بعلاوه، نظر مددجو به عنوان دریافت کننده خدمات پرستاری می تواند شاخصی از کیفیت خدمات باشد.هدف: این پژوهش با هدف تعیین همبستگی بین شایستگی بالینی پرستاران با رضایت بیماران از خدمات پرستاری در بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی - همبستگی، 47 پرستار شاغل و 141 بیمار بستری بصورت تصادفی انتخاب شدند. نمونه های پژوهش شامل پرستارانی بودند که در یکی از بخشهای بالینی مراقبت مستقیم از بیمار را به عهده داشتند. همچنین به ازای هر پرستار، 3 بیمار وی که حداقل 3 روز از خدمات پرستار مربوطه استفاده کرده بودند و در زمان پژوهش در شرف ترخیص بودند، انتخاب شدند. اطلاعات فردی و شغلی توسط پرسشنامه و به روش مصاحبه جمع آوری شد. شایستگی بالینی پرستاران توسط ابزاری مشتمل بر 62 سوال در زمینه مهارتهای مدیریتی، حرفه ای، ارتباطی و آموزشی توسط سرپرستار، سوپروایزر و پژوهشگر سنجیده شد. رضایت بیماران توسط ابزاری مشتمل بر 37 سوال در زمینه نیازهای فیزیولوژیک، ایمنی، اجتماعی سنجیده شد. اعتبار پرسشنامه با اعتبار محتوا و پایایی بروش آلفای کرونباخ اندازه گیری شد. آزمونهای آماری رگرسیون، آنالیز واریانس و مجذور کای برای تجزیه و تحلیل داده ها به کار رفت.یافته ها: میانگین سن پرستاران 37.3±10.7 و بیماران 30.7±4.9 سال بود. 74.5 درصد از پرستاران و 53.2 درصد از بیماران مونث بودند. همه پرستاران مدرک کارشناسی پرستاری داشته و 49.7 درصد از بیماران مدرک متوسطه داشتند. شایستگی بالینی 17 درصد از پرستاران کمتر از حد انتظار، 75.5 درصد در حد انتظار و 25.5 درصد بیشتر از حد انتظار بود. 9.2 درصد از بیماران از خدمات پرستار ناراضی، 61 درصد نسبتا راضی و 29.8 درصد کاملا راضی بودند. آزمون رگرسیون رابطه خطی معنی دار مستقیمی بین شایستگی بالینی پرستار و رضایت بیمار نشان داد. آزمون آنالیز واریانس دوطرفه نشان داد که شایستگی بالینی پرستار، جنس، تحصیلات و وضعیت تاهل بیمار با رضایت وی رابطه دارد اما سایر عوامل ارتباط معنی داری با آن نداشت.بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد با افزایش شایستگی بالینی پرستار، کیفیت خدمات پرستاری ارتقا یافته و این منجر به افزایش رضایت بیماران شود. لذا سیستم خدمات بهداشتی می تواند با ارتقای شایستگی بالینی پرستاران یا به کارگیری پرستاران با شایستگی بیشتر، رضایت مددجویان را فراهم نماید.